Καφέ ΕΝ ΕΡΓΩ: Η Δύναμη της Συμπερίληψης στην Καρδιά των Σερρών
Σήμερα σας παρουσιάζω μια μοναδική συνέντευξη με τον Ανδρέα Αβραμίδη, ιδιοκτήτη του καφέ “ΕΝ ΕΡΓΩ” στις Σέρρες. Ένα καφέ που δεν είναι απλά ένας χώρος αναψυχής, αλλά μια πλατφόρμα κοινωνικής ένταξης, προσφέροντας εργασία σε άτομα με αναπηρία. Μέσα από αυτή τη συνέντευξη, ο κ. Αβραμίδης μοιράζεται το όραμά του για έναν κόσμο όπου η επαγγελματική συμπερίληψη είναι μια εφικτή πραγματικότητα και όχι απλά ένα όνειρο. Διαβάστε παρακάτω για να ανακαλύψετε την έμπνευση και τις προκλήσεις πίσω από αυτή την καινοτόμο πρωτοβουλία.
1. Τι σας ενέπνευσε να ιδρύσετε το ΚΑΦΕ «ΕΝ ΕΡΓΩ» και πώς οι προσωπικές και επαγγελματικές σας εμπειρίες διαμόρφωσαν το όραμα αυτού του καφέ;
Η ιδέα / το όραμα να δημιουργήσω στην γενέτειρα μου – στην πόλη των Σερρών το καφέ «ΕΝ ΕΡΓΩ», ένα καφέ στο οποίο θα εργάζονται άτομα με αναπηρία –ορθότερα και άτομα με αναπηρία καθώς στο ΕΝ ΕΡΓΩ εργάζονται και συνεργάζονται άτομα τυπικής και μη τυπικής ανάπτυξης-, γεννήθηκε στο μυαλό μου όταν συνειδητοποίησα την σκληρή πραγματικότητα του αποκλεισμού των τελευταίων από την αγορά εργασίας. Όπως, ίσως, γνωρίζετε, είμαι ιδιοκτήτης του ομώνυμου Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης Ατόμων με Αναπηρία, του ΚΔΑΠ ΑμεΑ ΕΝ ΕΡΓΩ, που εδρεύει στο Λευκώνα Σερρών και μετρά ήδη επτά χρόνια λειτουργίας, αλλά και άλλων δομών που εδρεύουν σε διάφορες πόλεις της Κεντρικής Μακεδονίας και της Θράκης. Προέβην, λοιπόν, στην θλιβερή διαπίστωση πως τα φιλοξενούμενα στις προαναφερθείσες δομές άτομα με αναπηρία, μετά την ενηλικίωση τους και την ολοκλήρωση των υποχρεωτικών τους σπουδών, αποκλείονταν από την αγορά εργασίας και καταδικάζονταν στην ανεργία! Διαπίστωσα πως όλοι οι δρόμοι προς την επαγγελματική αποκατάσταση ήταν κλειστοί· στις περισσότερες, μάλιστα, περιπτώσεις, δεν υπήρχαν δρόμοι! Αποφάσισα, λοιπόν, να κάνω κάτι για αυτό! Αποφάσισα να ανοίξω ένα δρόμο προς την εργασία, ένα δρόμο προς την οικονομική ανεξαρτησία, ένα δρόμο προς την επαγγελματική συμπερίληψη… γιατί πιστεύω πως η ισότιμη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην εργασία δεν είναι μια ονειρώδης ουτοπία αλλά μια εφικτή πραγματικότητα. Μια εφικτή πραγματικότητα, αρκεί …. να αρθούν οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα των εργοδοτών που ανάγουν τα άτομα με αναπηρία σε μη παραγωγικά – χωλά – μη ικανά ή σε παρίες της κοινωνίας που ζουν εις βάρος των άλλων.
2. Ποιες ήταν κάποιες από τις πιο σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά την ίδρυση και λειτουργία του ΚΑΦΕ «ΕΝ ΕΡΓΩ»; Μπορείτε να μοιραστείτε μια ιστορία όπου ξεπεράσατε ένα σημαντικό εμπόδιο;
Τόσο ως άνθρωπος όσο και ως επιχειρηματίας, δεν αντιμετωπίζω τις «δυσκολίες» που θα συναντήσω στο δρόμο μου ως εμπόδια αλλά ως προκλήσεις! Και πιστέψτε με, στην ως τώρα πορεία της επαγγελματικής μου ζωής – τα τελευταία είκοσι χρόνια – κλήθηκα να αντιμετωπίσω ουκ ολίγες φορές προκλήσεις, σημαντικές προκλήσεις… Και το έκανα με αποφασιστικότητα. Αυτή είναι η δουλειά μου. Να αντιμετωπίζω προκλήσεις. Άλλωστε, πιστεύω, πως αυτό που διακρίνει / χαρακτηρίζει έναν επιχειρηματία είναι η ικανότητα του να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις με πίστη και αποφασιστικότητα.
Μια πρόκληση που αντιμετώπισα στην αρχή της λειτουργίας του ΚΑΦΕ «ΕΝ ΕΡΓΩ» ήταν η άρση της εσφαλμένης αντίληψης πως πρόκειται για ένα καφέ που απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε άτομα με αναπηρία.
3. Θα μπορούσατε να μοιραστείτε μια συγκινητική ιστορία ενός από τους εργαζόμενούς σας που αποτελεί παράδειγμα του πνεύματος του «ΕΝ ΕΡΓΩ»;
Επιτρέψτε μου να μην απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση. Και θα σας εξηγήσω, αμέσως, τον λόγο της άρνησης μου. Η εξιστόρηση μιας συγκινητικής ιστορίας που αφορά τη ζωή ενός εργαζομένου ατόμου με αναπηρία αντιτάσσεται – έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την φιλοσοφία μου, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την φιλοσοφία του ΕΝ ΕΡΓΩ. Η συγκίνηση, ξέρετε, περπατάει χέρι χέρι με τον οίκτο, την συμπόνια και την φιλανθρωπία. Δεν πιστεύω πως τα άτομα με αναπηρία είναι δεύτερης κατηγορίας άνθρωποι, υποκείμενα οίκτου, συμπόνιας και φιλανθρωπίας από τους τυπικής ανάπτυξης συμπολίτες τους, εξαρτώμενα μέλη της κοινωνίας που ζουν εις βάρος ή χάρη στα υπόλοιπα μέλη αυτής. Εάν πίστευα κάτι τέτοιο, δεν θα δημιουργούσα ποτέ το καφέ «ΕΝ ΕΡΓΩ». Αντίθετα, πιστεύω πως τα άτομα με αναπηρία είναι ίσοι ανάμεσα σε ίσους. Είναι διαφορετικοί ανάμεσα σε διαφορετικούς. Δεν ζητιανεύουν τον οίκτο και την φιλανθρωπία αλλά αγωνίζονται για να διασφαλίσουν / να πραγματώσουν τα δεδομένα για τους τυπικής ανάπτυξης πολίτες θεμελιώδη δικαιώματα τους, τα δικαιώματα τους στην εργασία, στην εκπαίδευση, στην υγεία, στην πολιτική, στον αθλητισμό. Και αγωνίζονται… όχι εξαιτίας των λειτουργικών περιορισμών της αναπηρίας αλλά εξαιτίας των περιορισμών και των εμποδίων της κοινωνίας. Και ένας τέτοιος περιορισμός είναι η εσφαλμένη και παγιωμένη ιδέα περί ανικανότητας των ατόμων με αναπηρία, ιδέα που νομιμοποίησε την «απαλλαγή τους» από την κοινωνική υποχρέωση της εργασίας και προώθησε ως λύσεις οικονομικής επιβίωσης την φιλανθρωπία και την παροχή προνοιακών επιδομάτων.
4. Πώς βλέπετε το ΚΑΦΕ «ΕΝ ΕΡΓΩ» να εξελίσσεται τα επόμενα πέντε χρόνια; Υπάρχουν νέες τοποθεσίες ή έργα στα μελλοντικά σας σχέδια;
Απαντώντας στο πρώτο σκέλος της ερώτησής σας, οραματίζομαι τα επόμενα χρόνια το καφέ «ΕΝ ΕΡΓΩ» να γίνει ένας χώρος τέχνης και λόγου, ένας χώρος στον οποίο θα φιλοξενούνται παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις ζωγραφικής, εκθέσεις φωτογραφίας, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες. Ήδη, κατά τη διάρκεια των λίγων μηνών λειτουργίας του, έχουν φιλοξενηθεί στο «ΕΝ ΕΡΓΩ» πέντε βιβλιοπαρουσιάσεις, τέσσερις μουσικές εκδηλώσεις και η έκθεση – για την οποία είμαι πολύ περήφανος – με τίτλο «Η Ιστορία έχει Πρόσωπο». Πρόκειται για μια έκθεση προσωπογραφιών μορφών του 1821 που φιλοτεχνήθηκαν εκ του φυσικού από τον Βέλγο διπλωμάτη Benjamin Mary στην Ελλάδα του Όθωνα μεταξύ των χρόνων 1839 – 1844. Η ανοιχτή στο κοινό έκθεση φιλοξενήθηκε στο καφέ «ΕΝ ΕΡΓΩ» μετά από την ευγενική παραχώρηση των σκίτσων – τεκμηρίων από το Κοινωφελές Ίδρυμα της Σύλβιας Ιωάννου.
Η απάντηση στο δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας είναι καταφατική. Ναι, υπάρχει στο μυαλό μου ένα νέο – καινοτόμο project που θα συμβάλλει, με έναν άλλο τρόπο, στην προώθηση της συμπερίληψης των ατόμων με αναπηρία στην εργασία. Ωστόσο, δεν μπορώ να το μοιραστώ ακόμα μαζί σας. Δεσμεύομαι να το κάνω – αν θα θέλατε και εσείς – όταν θα περάσει από τη φάση του σχεδιασμού στη φάση της υλοποίησης.
5. Πώς η αλληλεπίδραση μεταξύ πελατών και εργαζομένων έχει επηρεάσει την ατμόσφαιρα στο «ΕΝ ΕΡΓΩ»;
Θα χαρακτήριζα την ατμόσφαιρα που επικρατεί σήμερα στο ΚΑΦΕ «ΕΝ ΕΡΓΩ» ως απόλυτα «φυσιολογική». Αυτός, άλλωστε, ήταν και ο αρχικός στόχος. Οι πολίτες των Σερρών που επισκέπτονται το ΚΑΦΕ δεν το κάνουν από οίκτο ή συμπόνια… Πιστέψτε με! Είμαι σε θέση να το γνωρίζω αυτό γιατί περνώ αρκετές ώρες στο ΚΑΦΕ και συζητώ μαζί τους… Το κάνουν γιατί αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία στην εργασία. Και θέλουν να συμβάλλουν στην πραγμάτωση του δικαιώματος αυτού. Από την άλλη μεριά, τα εργαζόμενα άτομα με αναπηρία εκτελούν τα επαγγελματικά τους καθήκοντα με επιτυχία και βιώνουν συναισθήματα χαράς και ικανοποίησης, όπως όλοι μας.
6. Ποιο είναι ένα από τα πιο απρόσμενα μαθήματα που έχετε μάθει μέσω της πορείας σας με το ΚΑΦΕ «ΕΝ ΕΡΓΩ»;
Ένα απρόσμενο μάθημα… Έμαθα πως τίποτε δεν είναι αδύνατο… αρκεί να πιστέψεις σε αυτό και να δουλέψεις σκληρά για αυτό!
