«Μια τάξη σαν αγκαλιά»: Η Σεβαστή Βίγκα μιλά για την αγάπη, την τέχνη και την εκπαίδευση με ψυχή
Η Σεβαστή Βίγκα είναι μια εκπαιδευτικός που μετατρέπει την τάξη σε ένα περιβάλλον γεμάτο αποδοχή, δημιουργικότητα και αγάπη. Μέσα από τη συνέντευξή της, μας προσκαλεί να δούμε την εκπαίδευση όχι μόνο ως μετάδοση γνώσης, αλλά ως μια πράξη βαθιάς ενσυναίσθησης και τέχνης. Ανακαλύψτε πώς η διδασκαλία μπορεί να γίνει μια καθημερινή πράξη αγάπης και δημιουργίας.
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θέλετε να νιώθει ένα παιδί όταν μπαίνει στην τάξη σας το πρωί;
Αγάπη, αποδοχή και συμπερίληψη. Θέλω να μπαίνει σε έναν χώρο που τον αισθάνεται οικείο, ζεστό.Που του ταιριάζει και που ανήκει. Έναν χώρο μέσα στον οποίο νιώθει ότι μπορεί να “ανθίσει” με ασφάλεια. Έναν χώρο στον οποίο θα περικλείεται από μια ομάδα που σέβεται και αλληλοβοηθά. Συχνά λέω στα παιδιά ότι η τάξη μας είναι η πρωινή μας οικογένεια. Και ως τέτοια θα πρέπει να λειτουργεί. Με το νοιάξιμο και τη φροντίδα να πηγαίνουν πλάι-πλάι με τη γνώση, τους κανόνες και τα όρια.
Για τον λόγο αυτό, κάθε πρωί, πριν μπουν στην αίθουσα, τα μαθητούδια μου στέκονται σε σειρά και με χαιρετούν με τον τρόπο που εκείνα θα διαλέξουν από τις καρτέλες “χαιρετούρας” που βάλαμε δίπλα στην πόρτα μας. Κάπου στο διαδίκτυο την είχα δει κι εγώ την ιδέα, δεν είναι δική μου. Δεν σταματά να με συγκινεί η πληθώρα των παιδιών που επιλέγει την αγκαλιά έναντι των υπολοίπων, πιο αποστασιοποιημένων επιλογών χαιρετίσματος (κόλλα 5, στείλε φιλί κλπ). Καθημερινή απόδειξη του πόσο το έχουν ανάγκη και το θέλουν να είναι η τάξη μια “αγκαλιά”.
Τι έχετε μάθει για τον εαυτό σας μέσα από τα μάτια των μαθητών σας;
Πολλά και τίποτα. Σίγουρα έχω αντιληφθεί και εξασκήσει την υπομονή και τη στωικότητά μου με τα χρόνια. Όμως η αυτοεικόνα μου δεν αφήνω να επηρεαστεί από το τι θεωρούν για ‘μένα τα παιδιά. Γιατί θα ήταν σαν να με βλέπω μέσα από έναν καθρέφτη που τον παραμορφώνουν τα συναισθήματα.
Tα παιδιά βρίσκονται σε στάδια σκέψης όπου κυριαρχεί η συναισθηματική και εγωκεντρική αντίληψη. Αυτό τα κάνει να κρίνουν καταστάσεις κυρίως με βάση το πώς νιώθουν, και όχι τόσο με λογική και αντικειμενικότητα. Χαίρομαι όταν παίρνω αγάπη, αλλά δεν εφησυχάζομαι.
Αν η τάξη σας ήταν ένας μικρόκοσμος του κόσμου, τι θα θέλατε να βλέπουν τα παιδιά όταν κοιτούν μέσα της;
Μα είναι. Και θέλω να τα δουν όλα. Και τα στραβά και τα όμορφα. Και τις αναποδιές και τις επιτυχίες. Τις καλές και τις κακές προθέσεις. Τις ανταμοιβές
και τα συνεπακόλουθα. Τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα συναισθήματα. Όλα είναι μαθήματα που τα προετοιμάζουν για τη ζωή. Ο κόσμος μας είναι όμορφος αλλά δεν είναι τέλειος. Για να αντιμετωπίσεις κάτι έγκαιρα και σωστά πρέπει πρώτα να το αντιληφθείς. Να το γνωρίζεις. Μόνο με τη θεωρία και την κατήχηση, καλώς ή κακώς, δεν γίνεται. Πάντα όμως θα έχουν ένα ασφαλές λιμάνι να μοιραστουν τα δύσκολα. Να βρουν το δίκιο τους. Κι αυτό προσπαθώ, στον δικό μας μικρόκοσμο, να είμαι γι’ αυτά.
Πιστεύετε ότι η τέχνη – όπως τη διδάσκετε ή δημιουργείτε – βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα έννοιες όπως η διαφορετικότητα, η ενσυναίσθηση ή η φιλία;
Βλέπω την τέχνη σαν μέσο, σαν εργαλείο. Τόσο για τον εκπαιδευτικό όσο και για τους μαθητές. Σε όλες τις εκδοχές της. Ποίηση, θέατρο, μουσική, ζωγραφική, όλες. Ένα εργαλείο που μπορεί να γίνει μορφή έκφρασης σε όλα τα αντικείμενα, ειδικά όμως σε αφηρημένες έννοιες όπως η φιλία, η ομαδικότητα ή η ενσυναίσθηση γιατί έχει την ιδιότητα να μιλάει στην ψυχή και να αναμοχλεύει συναισθήματα.
Αν είχατε τη δυνατότητα να σχεδιάσετε ένα μάθημα “χωρίς πρόγραμμα”, χωρίς κανόνες, μόνο με ψυχή και φαντασία, τι θα περιλάμβανε;
Θα σχεδίαζα ένα πολυαισθητηριακό μάθημα. Θα είχε μπόλικο ομαδοσυνεργατικό παιχνίδι στην αυλή, ίσως κάτι μουσικοκινητικό ή κάτι που να περιλαμβάνει νερό και λάσπη. Δεν θα καθόμουν σε έδρα και δεν θα “γρατζουνούσα” τον λαιμό μου με μακρόσυρτους μονολόγους. Θα περιλάμβανε σίγουρα λίγη ξάπλα σε γρασίδι με χαλαρωτική μουσική και μυρωδιές από άνθη και αγρια βότανα. Και για να μην μείνει η γεύση παραπονεμένη, θα είχε και υποβρύχιο μαστίχα από το μυρωβόλο νησί μου, τη Χίο.
Αν μπορούσατε να δώσετε σε κάθε παιδί της τάξης σας μια "αόρατη αποσκευή" για τη ζωή, τι θα βάζατε μέσα;
Θα έβαζα πρώτα καλοσύνη και ευγένεια. Έχουν πονέσει πια τα μάτια μου να βλέπω την αγένεια μασκαρεμένη σε τάχα “ειλικρίνια” και “εγώ τα λέω έτσι όπως είναι”.
Οπωσδήποτε πείσμα και στοχοπροσήλωση. Να αγωνίζονται για όσα θέλουν. Να επιμένουν. Να διεκδικούν. Να ξέρουν πως όταν πέσουν, τα ίδια τους τα πόδια θα πρέπει να τους σηκώσουν. Κανενός άλλου.
Θα πρόσθετα και λίγη εργατικότητα και προθυμία. Να θέλουν να βοηθήσουν τον συνάνθρωπο και να μην τα περιμένουν όλα έτοιμα. Τα παιδιά σήμερα, παρατηρώ όλο και πιο συχνά, ότι τα θέλουν όλα δικά τους χωρίς να προσπαθήσουν για τίποτα.
Ύστερα, στην πλαινή θήκη θα τρύπωνα τη συντροφικότητα και την κοινονικότητα. Να θέλουν να έχουν ανθρώπους πλάι τους, όχι οθόνες μπροστά τους. Και ίσως, αν τα στριμώξω αρκετά, να χωρέσει και η αγάπη για την τέχνη.